කෝලා යනු ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඉතාම වටිනා සත්වයකි. කෝලාගේ ස්වභාවය ගතහොත් ඉතා ලොම් සහිත, අළු පාට හිසකෙස්, රබර් කළු නාසය, තියුණු නියපොතු, නොපැහැදිලි කන් සහ රළු පෞරුෂයක් ඇති සත්වයකි. කෝලාගේ ලොම් වලට ඉහළ වටිනාකමක් ලැබෙන අතර මේ හේතුවෙන්ම කෝලා වදවියමේ තර්ජනයට මුහුණ දී සිටි. කෝලගේ ලොම් වලින් සැකසූ කබා සකස් කොට ඇතැම් පිරිස් මුදල් ඉපයීම සිදු කරනු ලබයි.
ඒ නිසාම ඔවුන් අද වදවී යාමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂයක් බවට පත්ව සිටි.
North Queensland, New South Wales, Victoria සහ ඕස්ට්‍රේලියාවේ දකුණේ කුඩා ප්‍රදේශයක් දක්වා ඕස්ට්‍රේලියාවේ නැගෙනහිර වෙරළබඩ අර්ධ නිවර්තන වනාන්තර දිගේ කෝලා බෙදා හරිනු ලැබේ.
පිරිමි කෝලා සහ ගැහැණු කෝලා අතර එකිනෙකට වෙනස් සංසර්ග ඇමතුම් දෙකක් ඇති අතර වයස අවුරුදු 14 හෝ 15 දී පමණ මිනිසුන් තම ලිංගික පරිණතභාවයට පත්වන විට, කෝලා වයස අවුරුදු දෙකේදී ඔවුන්ගේ ලිංගික පරිණතභාවයට පත්වේ. ගැහැණු සෑම වසරකම එක් දරුවෙකු බිහි කරයි.
මෙම කෝලා කිසි විටෙකත් නිවුන් දරුවන් බිහි නොකරයි. ගැහැනු සතාගේ තන පුඩු දෙකක් ඇත. ගැහැණු කෝලා දින 20-35 ගර්භණී කාලයකින් පසු දරු ප්‍රසූතිය සිදු කරයි. ජෝයි (ළදරු කෝලා) උපත ලැබූ විට එය සෙන්ටිමීටර 2 ට වඩා වැඩි නොවන අතර බර ග්‍රෑම් 1/2 ට නොඅඩු වේ. ජෝයි මාස 5-7 අතර කාලයක් මවගේ මල්ලේ රැඳී සිටියි.
මව “ජෝයිට පැපේ” ලබා දෙයි. මෙය ජෝයිට යුකැලිප්ටස් කොළ පමණක් ආහාරයට ගැනීමේ හැකියාව ලබා දෙනු ඇතැයි සිතනු ලැබේ. ජෝයි මල්ලෙන් මතු වන විට තවත් මාස හතක් මවට ඇලී සිටී.ජෝයි සම්පූර්ණයෙන්ම වැඩෙන තුරු තවත් අවුරුදු තුනක් හෝ හතරක් මව සමඟ රැඳී සිටියි.
කෝලාස් යුකැලිප්ටස් අනුභව කරන අතර ජලය පානය නොකරයි. ආදිවාසී භාෂාවෙන් “කෝලා” යන්නෙහි තේරුම “පානීය ජලය නැත” යන්නයි.
එහෙත්, කෝලා ජලය පානය කරන්නේ රෝගාතුර වූ විට පමණි. යුකැලිප්ටස් විශේෂ 350 න් කෝලාට ආහාරයට ගත හැක්කේ 20 ක් පමණි, ආහාරයට ගන්නේ 5 ක් පමණි, එක් ආහාරයක් ගැනීමට පමණක් ඔවුන් කැමැත්තක් දක්වයි.
