නොබෙල් සාම ත්‍යාගය හෙවත් Nobel Peace Prize එක සිකුරාදා, වෙනිසියුලාවේ විපක්ෂ නායිකා සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාකාරිනියක වන Maria Corina Machado වෙත පිරිනමන ලද බව නෝර්වීජියානු නොබෙල් කමිටුව දන්වා සිටියා.

“වෙනිසියුලාවේ ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා ඇය වෙහෙස නොබලා කළ සේවය සහ ඒකාධිපතිත්වයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සාධාරණ හා සාමකාමී සංක්‍රාන්තියක් සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ඇය කළ අරගලය වෙනුවෙන්” Maria Corina Machado ට මෙම ගෞරවය හිමි වූ බව ඔස්ලෝහි නෝර්වීජියානු නොබෙල් කමිටුවේ සභාපති Jorgen Watne Frydnes පැවසුවා.

“Machado වරක් ගැඹුරින් බෙදී ගිය දේශපාලන විරුද්ධ පක්ෂයක ප්‍රධාන, එක්සත් චරිතයක් වී ඇත … දැන් මානුෂීය හා ආර්ථික අර්බුදයකින් පෙළෙන කුරිරු ඒකාධිපති රාජ්‍යයක” යනුවෙන් ඔහු පැවසුවා.

කමිටුව ඇයව “මෑත කාලයේ ලතින් ඇමරිකාවේ සිවිල් ධෛර්යයේ වඩාත්ම අසාමාන්‍ය උදාහරණවලින් එකක්” ලෙස ප්‍රශංසා කළ අතර, පසුගිය වසර තුළ ඇයට සැඟවී ජීවත් වීමට බල කෙරුණු බව සඳහන් කළා.

“ඇගේ ජීවිතයට එරෙහිව බරපතල තර්ජන තිබියදීත්, ඇය රට තුළ රැඳී සිටින අතර, එය මිලියන ගණනකට දිරිමත් කිරීමක් ලබා දුන් තේරීමක්”

මෙම වසරේ සාම ත්‍යාගය දිනා ගැනීමට ඇමරිකා ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් තුල තිබූ අදහස රහසක් නොවෙයි.

ජනවාරි මාසයේදී ඔහුගේ දෙවන ධූර කාලය සඳහා ධවල මන්දිරයට නැවත පැමිණීමෙන් පසු, ඇමරිකානු නායකයා නොයෙකුත් ගැටුම් නිරාකරණය කිරීමේ දී ඔහුගේ භූමිකාව වෙනුවෙන් නොබෙල් සම්මානය “සුදුසු” බව නැවත නැවතත් අවධාරනය කර තිබෙනවා. නිරීක්ෂකයින් පවසන්නේ එය අතිශයෝක්තියට නංවා ඇති බවයි.

නමුත් සිකුරාදා නිවේදනයට පෙර ඔස්ලෝ හි නොබෙල් ත්‍යාග විශේෂඥයින් අවධාරනය කළේ ඔහුට අවස්ථාවක් නොමැති බවයි, ඔහුගේ “America First” ප්‍රතිපත්ති ඇල්ෆ්‍රඩ් නොබෙල්ගේ, 1895 දී සම්මානය නිර්මාණය කරන ලද සාම ත්‍යාගයේ පරමාදර්ශයන්ට පටහැනි බවත් ඔවුන් සඳහන් කළා.

පසුගිය වසරේ, මෙම ගෞරවනීය ත්‍යාගය හිරෝෂිමා සහ නාගසාකි හි පරමාණු බෝම්බයෙන් දිවි ගලවා ගත් අයගේ බිම් මට්ටමේ ව්‍යාපාරයක් වන Nihon Hidankyo නම් ජපන් න්‍යෂ්ටික විරෝධී කණ්ඩායම වෙත හිමි වුණා.

ත්‍යාගය රන් පදක්කමක්, ඩිප්ලෝමාවක් සහ USD මිලියන 1.2 ක ත්‍යාග මුදලක් සමඟින් ලැබෙනවා.

ත්‍යාගයේ නිර්මාතෘ, ස්වීඩන් නව නිපැයුම්කරුවකු සහ දානපතියෙකු වන ඇල්ෆ්‍රඩ් නොබෙල්ගේ 1896 මරණ සංවත්සරය වන දෙසැම්බර් 10 වන දින ඔස්ලෝ හි පැවැත්වෙන විධිමත් උත්සවයකදී මෙම සම්මානය පිරිනමනවා.

සාම ත්‍යාගය ඔස්ලෝ හි ප්‍රදානය කරන ලද එකම නොබෙල් ත්‍යාගය වන අතර අනෙකුත් විෂයයන් Stockholm හිදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

බ්‍රහස්පතින්දා, සාහිත්‍ය සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය හංගේරියාවේ වැදගත්ම ජීවමාන කතුවරයා ලෙස බොහෝ දෙනා විසින් සලකනු ලබන, පශ්චාත් නූතන dystopia සහ melancholy පිළිබඳ තේමාවන් ගවේෂණය කරන කෘති රචනා කරන Laszlo Krasznahorkai වෙත පිරිනැමුවා.

2025 නොබෙල් සමය සඳුදා ආර්ථික විද්‍යා ත්‍යාගයත් සමඟින් අවසන් වෙනවා.

Image credit: www.aei.org